“Cầm, kỳ, thi, họa” vốn là thú vui tao nhã của bậc hiền triết xưa nay. Nhắc đến cờ, chắc hẳn chúng ta không còn xa lạ gì với cờ Shogi Nhật Bản. Tuy nhiên, bạn đã thật sự hiểu luật chơi của môn cờ này chưa? Hãy cùng chúng mình tìm hiểu về bộ môn thể thao trí tuệ thú vị này nhé!
Giới thiệu
Shogi – hay còn được mệnh danh là “Cờ Vua” của Nhật Bản, thường được cho là bắt nguồn từ cờ Shaturanga hoặc cờ Shatranj.
Shogi giống như Cờ Vua ở chỗ tổ chức trận đấu giữa hai người chơi (‘đen’ và ‘trắng’), và mục tiêu chung là chiếu vua của đối phương. Tuy nhiên, Shogi cũng rất khác với Cờ vua thông thường ở một số điểm sau:
– Có nhiều loại bàn cờ Shogi, trải dài từ loại bảng 7×7 đến bảng 25×25. Trong đó, hình thức phổ biến nhất là bảng 9×9.
– Người chơi có thể sử dụng các quân mình đã bắt để di chuyển thế trận.
– Hầu hết các quân có thể thăng tiến để sử dụng kỹ năng đặc biệt của mình trong một số trường hợp nhất định.
Sau đây sẽ là phần mô tả bàn cờ Shogi 9×9 thông thường:
Bàn cờ
Bàn cờ có kích thước 9×9 với 9 đường kẻ dọc và 9 đường kẻ ngang tạo thành 81 ô vuông. Trên thực tế, các ô vuông này theo chiều dọc sẽ lớn hơn một chút so với chiều ngang. 4 điểm đen trên bàn cờ là dấu mốc các khu vực thăng tiến và giúp bạn dễ dàng hơn trong việc phân chia bảng một cách trực quan.
Các chữ cái và số trên trục tung và trục hoành được dùng cho mục đích ký hiệu – ví dụ như hình vuông trên cùng bên góc phải là 1a, hình vuông dưới cùng bên góc trái là 9i, v.v.
Các quân cờ
Quân cờ Shogi thường có hình ngũ giác và được vát nhọn đầu. Giữa quân đen và quân trắng không có sự khác biệt về màu sắc vì các quân đã bị bắt vẫn có khả năng sẽ gia nhập lại thế trận. Vậy làm thế nào để phân biệt 2 phe?
Câu trả lời là hướng mũi nhọn mà đầu quân cờ chỉ tới sẽ cho biết nó đang ở bên nào. Các quân thường được xác định bằng hai ký tự tiếng Nhật. Thông thường trong sơ đồ chỉ hiển thị ký tự trên cùng.
Vua
Mỗi người chơi đều có 1 vua. Vua là quân quan trọng nhất trên bàn cờ (do mục tiêu của trò chơi là chiếu quân vua).
Vua sẽ được đặt ở vị trí trung tâm của hàng đầu tiên; tức là Vua đen nằm ở vị trí 5i, còn Vua trắng ở vị trí 5a. Vua có thể di chuyển 1 ô theo bất kỳ hướng nào, không kể ngang, dọc hay chéo như quân vua trong cờ vua. Vua không được phong cấp.
Tướng Vàng
Mỗi người chơi đều có 2 Tướng vàng. Quân vàng nằm ở hai bên quân vua; tức là Tướng Vàng đen ở ô 4i và 6i, Tướng Vàng trắng ở ô 4a và 6a. Tướng Vàng có thể đi 1 ô theo bất kỳ hướng nào, ngoại trừ đi chéo về sau. Tướng Vàng không được phong cấp.
Tướng Bạc
Mỗi người chơi có 2 bạc. Tướng Bạc nằm ở hai bên Tướng Vàng; tức là Tướng Bạc đen ở ô 3i và 7i, và Tướng Bạc trắng ở ô 3a và 7a. Tướng Bạc có thể đi 1 ô theo bất kỳ hướng nào ngoại trừ đi sang bên phải, bên trái và lùi thẳng xuống dưới.
Tướng Bạc được phong cấp thành Tướng Vàng sau khi vào khu vực thăng hạng và Tướng Bạc sau khi được phong cấp sẽ có thay đổi về ngoại hình như sau:
Mã
Mỗi người chơi có 2 quân Mã. Các Mã nằm ở hai cánh của Tướng Bạc; tức là: Mã đen ở 2i và 8i, Mã trắng ở 2a và 8a.
Mã trong cờ Shogi khá giống với mã trong cờ vua, đi theo hình chữ L nhưng chỉ được tiến lên trước chứ không được lùi lại và có thể nhảy qua các quân khác
Mã có thể phong cấp lên Tướng Vàng sau khi vào khu vực phong cấp và Mã sau khi được phong cấp sẽ có thay đổi về ngoại hình như sau:
Hương xa
Mỗi người chơi có 2 quân Hương xa, được đặt ở các góc của bàn cờ, tức là: Hương xa đen ở 1i và 9i, Hương xa trắng ở 1a và 9a. Hương xa chỉ được đi theo chiều dọc tiến lên phía trước, không kể khoảng cách ô.
Khi Hương xa đi vào khu vực phong cấp của đối thủ (góc phần ba xa nhất của bàn cờ), Hương xa có thể được phong cấp thành Tướng vàng nếu muốn và sau khi được phong cấp Hương xa sẽ có thay đổi về ngoại hình như sau:
Tượng
Mỗi người chơi có một Tượng; Tượng đen nằm ở ô 8h; Tượng trắng ở ô 2b. Quân Tượng có thể đi theo 4 đường chéo bao nhiêu ô tùy ý, miễn là không bị chặn quân.
Tượng sau khi được phong cấp có thể đi thêm 4 nước: Lên, xuống, trái, phải như Vua và có thay đổi về ngoại hình như sau:
Xe
Mỗi người chơi có một quân Xe; Xe đen nằm ở ô 2h và xe trắng nằm ở ô 8b. Luật đi quân Xe giống như trong Cờ vua – có thể đi ngang dọc bao nhiêu ô tùy ý.
Xe có thể được phong cấp và có khả năng đi chéo một ô vuông và có thay đổi về ngoại hình như sau:
Tốt
Tốt được dàn trải trên hàng 3 mỗi bên. Mỗi người chơi có 9 con tốt để bắt đầu. Tốt có thể đi lên trước 1 ô.
Khi đi vào khu vực phong cấp của đối thủ, quân tốt có thể được phong cấp thành Tướng Vàng nếu muốn và có thay đổi về ngoại hình như sau:
Xếp cờ
Để bắt đầu trận đấu, hãy xếp thế cờ như thế này:
Các quân cờ được đặt giữa ô vuông, tại đỉnh mũi nhọn của mỗi quần cờ có một kí hiệu chữ Latin, trong đó: K- Vua G – Tướng Vàng S – Tướng Bạc N – Mã L – Hương xa R – Xe B – Tượng
Bắt đầu chơi
Shogi là một trò chơi dành cho hai người chơi. Hai người chơi ngồi đối diện nhau, thế quân chĩa mũi nhọn vào nhau. Quân đen được quyền đi trước.
Bắt quân
Người chơi có quyền bắt quân của đối phương khi quân đối phương nằm trong phạm vi di chuyển của quân mình.
Sau khi bắt được một quân cờ, quân cờ đó sẽ bị cách chức (nếu đã được phong cấp) và bị đối phương giữ lại. Quân cờ đã bị bắt chỉ có thể trở lại trận đấu khi người đang giữ thả quân (xem bên dưới để biết chi tiết về thả quân).
Ngoại trừ quân Mã, không quân nào được phép nhảy qua quân khác.
Phong cấp
Hầu hết các quân cờ (Tốt, Hương xa, Mã, Tướng Bạc, Xe, Tượng) có thể được phong cấp khi đến khu vực thăng hạng (góp phần ba xa nhất của bàn cờ). Các quân cờ được phong cấp bằng cách lật chúng lại để có thể nhìn thấy các ký tự được phong cấp của chúng.
Lưu ý rằng, phong cấp là không bắt buộc và trong một số tình huống chiến lược có thể gây bất lợi.
Tuy nhiên, nếu một quân không thể đi tiếp được nữa (VD: Quân Hương xa hoặc Tốt đã đi đến ô cuối cùng của bàn cờ hoặc quân Mã đã đến một trong hai ô cuối cùng) thì quân đó buộc phải phong cấp.
Các quân không thể giáng cấp.
Thả quân
Người chơi có thể chọn ‘thả’ quân bị bắt thay vì di chuyển quân. Đây là một trong những đặc điểm khiến Shogi khác biệt so với cờ vua.
Về cơ bản, một quân có thể được thả ở bất cứ đâu với điều kiện:
– Chỉ có một con Tốt chưa được phong cấp trên cùng một trận
– Quân Tốt đã bị bắt không được thả để chiếu tướng trực tiếp. – Không thả quân ở vị trí không thể đi được (ví dụ: Hương xa hoặc Tốt ở ô cuối cùng, hoặc quân Mã ở một trong hai ô cuối cùng)
– Một quân cờ không thể được phong cấp ngay khi đã được thả (quân cờ được thả chỉ được phong cấp sau khi đã được đi).
Kết luận
Cờ Shogi Nhật Bản là một trò chơi thú vị nhưng cũng “cân não” không kém. Trên đây là toàn bộ hướng dẫn về môn cờ Shogi Nhật Bản, hy vọng bài viết trên sẽ giúp các bạn có những giây phút vui vẻ, thư giãn bên cạnh bạn bè và người thân.
Xem thêm:
HƯỚNG DẪN CHƠI HALLI GALLI
CÁCH CHƠI CỜ VÂY NAM CHÂM
HƯỚNG DẪN LUẬT CHƠI COUP BOARD GAME
HƯỚNG DẪN CHƠI RED 7 – MỤC TIÊU KHÔNG BẤT BIẾN
TÌM HIỂU VỀ LUẬT CHƠI STONE AGE
